YABANCILARIN ÜLKEMİZDE TAŞINMAZ EDİNİMİ İLE İLGİLİ

SIK SORULAN SORULAR

1.      Kaç yıldır yabancılar taşınmaz edinebilmektedirler?  

 Atatürk dönemi dâhil Cumhuriyetten bu yana tüm iktidarlar dönemlerinde yabancılar taşınmaz edinebilmektedirler.

 2.      Yabancı gerçek kişilerin taşınmaz edinimi yeni mi başladı?

 Yabancı gerçek kişiler Cumhuriyet öncesi 1868 yılından 1914 yılına kadar taşınmaz edinmişlerdir. Cumhuriyet sonrasında ise Lozan Barış Antlaşması döneminden başlanarak günümüze kadar edinimler devam etmiştir. 

3.      Hangi bölgelerde daha çok taşınmaz edinilmektedir?

 Kayıtlara bakıldığında yabancıların daha çok turizm bölgelerine ilgi gösterdiği görülmektedir. Bu taşınmazların 39.291 tanesi bina-bağımsız bölüm, 18.800 tanesi arsa-arazi oluşturuyor. En çok taşınmaz ediniminin olduğu 10 il şöyledir; Antalya, İstanbul, Muğla, Aydın, İzmir, Bursa, Hatay, Mersin, Ankara ve Gaziantep. 

4.      Yabancı gerçek kişilerin taşınmaz ediniminde hiçbir sınırlama yok mu? 

Yabancı gerçek kişiler, karşılıklı olmak ve kanuni sınırlamalara uyulmak kaydı ile işyeri veya mesken olarak kullanmak üzere, uygulama imar planı veya mevzii imar planı içinde bu amaçlarla ayrılıp tescil edilen taşınmazları edinebilmektedirler. Yabancılar askeri yasak bölgeler ile askeri güvenlik bölgelerinin tamamında, petrol, doğalgaz, enerji tesisleri gibi özel güvenlik bölgelerine 400 metre kadar mesafede taşınmaz sahibi olamamaktadır. 

5.      Yunan vatandaşlarının ülkemizde taşınmaz edinimi durumu nedir? 

Yunanistan’la aramızdaki karşılıklılık sebebiyle kıyı ve hudut bölgelerinde kanuni miras haricinde taşınmaz edinememektedirler. İç bölgelerde ise yasal kısıtlamalar çerçevesinde edinebilmektedirler.

 Türk asıllı yunan vatandaşlarının (Batı Trakya Türkleri) askeri yasak bölge ve güvenlik bölgeleri dışında ülkemizin her yerinde taşınmaz edinmeleri mümkündür. Yunan vatandaşlarına ait 12.183 taşınmazın 11.166 ’ü Türk asıllı Yunan vatandaşlarına aittir. 

Yunan asıllı Yunan vatandaşlarına ait toplam 1.017 taşınmaz vardır.

6.       Bugüne kadar Türkiye’de en fazla taşınmaz edinen ülkeler hangileridir?  

   *  11.166 adedi Türk asıllılara aittir.

Her ne kadar ülkemizde taşınmaz edinen 10 ülke arasında Suriye yer alsa da; Suriye uyruklulara ait taşınmazların tamamı T.C. Maliye Hazinesi’nin kontrolünde yer aldığından bu listeye dâhil edilmemiştir.

7.       Yabancı gerçek kişilerin en çok taşınmaz edindiği 10 il hangileridir? 

8.       Bazı ülkelerde vatandaşlarımızın taşınmaz edinemediği doğru mudur? 

Ülkemizde yabancı gerçek kişilerin taşınmaz edinebilmelerinin ilk şartı o ülke ile karşılıklılığımızın bulunmasıdır. Yani bir ülkede vatandaşlarımıza taşınmaz edinme hakkı tanınıyorsa ülkemizde de aynı haklar tanınmakta; Türk vatandaşlarına bu hakkı tanımayan ülkelere bu hak tanınmamaktadır. Bu durum her ülkede Büyükelçilerimizce takip edilmekte ve Dışişleri bakanlığına bildirilmektedir.

9.       Stratejik maden, petrol, tarım ve benzeri alanların yabancılar tarafından edinildiği iddiaları var bu doğru mu? 

Maden Kanununun 4.maddesine göre madenler devletin hüküm ve tasarrufu altında olup üzerinde bulunan arazinin mülkiyetine tabi değildir; dolayısıyla madenlerin mülkiyetinin yabancılar tarafından edinilmesi söz konusu değildir. Madenler için ancak malikin izni alınmak suretiyle işletme ruhsatı verilebilir. Bu konu ile ilgili özel kanunlar vardır.  

10.  GAP bölgesinde İsraillilerin yoğun bir şekilde taşınmaz edindiği doğru mudur? 

Resmi kayıtlara göre GAP bölgesinde yabancılar adına kayıtlı 2050 taşınmazdan 1886 Suriye uyruklulara aittir; diğer bir ifade ile Suriye uyruklular dışında yabancıların tasarrufu altında sadece 164 taşınmaz bulunmaktadır. 

Ayrıca İsrailliler adına GAP bölgesinde taşınmaz kaydı bulunmamaktadır. Ülkemizde İsrail uyruklu gerçek kişiler adına 154 taşınmaz bulunmakta olup bunlar ise Antalya, Adana, Ankara, Çanakkale, Hatay, İstanbul, İzmir, Muğla, Tekirdağ ve Yalova illerinde bulunmaktadır. 81 dönüm arazi üzerinde 154 adet taşınmaz İsrailliler adına kayıtlı olup bunların ülkemizden İsrail’e göçerek İsrail vatandaşı olanlara ait oldukları düşünülmektedir. 

İsrail vatandaşları GAP bölgesinde gayri resmi yollardan veya bir kısmı Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı adına taşınmaz edindiği iddiası Genel Müdürlüğümüz de dâhil ilgili kamu kurumlarınca değerlendirilmiş olup iddiaları doğrulayacak hiçbir kanıt ve olaya rastlanılamamıştır. 

11.  Türk vatandaşlarının Suriye de toprağı var mı onların durumu da aynı mıdır? 

Ülkemiz ile Suriye arasında yapılan emlak müzakereleri uyarınca her iki taraf görevlilerinden oluşan komisyonca belirlenen rakamlara göre Türk vatandaşlarının Suriye de toplam 1.024.902 dönüm arazisinin varlığı kabul edilmiştir. 

Ayrıca hak iddia ettiğimiz 2.284.902 dönüm arazi bulunmakta olup konu ilerde karma komisyonda görüşülecektir. 

12.  Anadolu’nun bazı küçük bölgelerinde yabancı gerçek kişilere ait taşınmazlar görünmektedir bunların bir izahı var mı?  

Bu taşınmazların çoğu Türk Vatandaşlığından Bakanlar Kurulundan izin alarak çıkmış ve başka ülke vatandaşlığına geçmiş Türklere aittir. 

13.  Rusya Federasyonu ve Ermenistan ile ilgili durum nedir? 

Toprak rejimi farklılığı sebebiyle birebir karşılıklılık sağlanmayan eski doğu bloğu ülkelerine, ülkemizde sadece bina mülkiyeti edinme imkânı tanınmıştır. 

Ülkemizin diplomatik olarak tanımadığı Ermenistan devleti ile taşınmaz edinimi bakımından karşılıklılık bulunmamaktadır. Ülkemizde Ermenistan uyruklu vatandaşlara ait taşınmaz bulunmamaktadır. 

14.  Türkiye genelinde 2003 yılında Tapu Kanununda yapılan değişiklikten sonra (4916 sayılı yasa yürürlüğe girdikten sonra) taşınmaz edinen yabancı ticaret şirketleri kaç tanedir ve edinimleri nerelerdedir? 

Türkiye genelinde, yabancı ülkelerde kendi ülkelerinin kanunlarına göre kurulan tüzel kişiliğe sahip 10 ticaret şirketi, 13 adet taşınmaz ediniminde bulunmuş olup, bu taşınmazlar Çanakkale, İstanbul, Muğla illerinde bulunmaktadır. Bunların haricinde İzmir ili Bornova ilçesinde 127 adet mesken üzerinde bir adet yabancı ticaret şirketi 49 yıllığına üst hakkı kurmuştur.  

15.  Daha geniş bilgi ve ayrıntı için ne yapmalıyız?

Bunun için Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün http:www.tkgm.gov.tr adresine başvurabilirsiniz.

*Sitemizde Avukat kelimesi sıfat olarak değil, tercüme (Rechtsanwalt, Almanya avukat barosuna kayıtlı Almanya avukatı) olarak kullanılmıştır.

www.hukuk24.com